Op 16 februari lanceerden Mariëtte Lusse, (lector) en Loïs Schenk (onderzoeker) van Hogeschool Rotterdam de handreiking ‘Omgaan met geldzorgen van mbo-studenten’ in aanwezigheid van Faouzi Achbar, wethouder Welzijn, Samenleven, Sport en Digitale Inclusie bij de gemeente Rotterdam. De nieuwe handreiking biedt mbo-professionals concrete handvatten om geldzorgen te signaleren, studenten te ondersteunen en een gezonde relatie met geld te stimuleren.
Niet voor niets werd de handreiking in Rotterdam gelanceerd: in deze stad is armoede onder jongeren het hoogst. Landelijke cijfers tonen aan dat in elke klas 2 leerlingen in armoede leven; in Rotterdam zijn dat er 5 á 6 per klas.
Tijd voor actie
Voor wethouder Achbar is het de hoogste tijd is om in actie te komen. Geldzorgen en armoede onder jongeren is voor de gemeente een belangrijk thema. “Met deze handreiking komen we weer een stap verder en dat is voor het toekomstperspectief van onze Rotterdamse jongeren belangrijk. Een opleiding moet voor iedereen toegankelijk zijn, geldzorgen of armoede mogen nooit een belemmering zijn”, aldus de wethouder.
Arlène Denissen, lid van het college van bestuur Albeda en Marloes de Vries, voorzitter van het college van bestuur Zadkine ontvingen beiden een exemplaar van de handreiking. Denissen nam de aanwezigen mee naar haar jeugd waar zij in een achterstandswijk van Willemstad in Curaçao opgroeide en armoede heeft gekend. “Door over mijn ervaring te praten wil ik anderen helpen, laten weten dat ze niet alleen zijn en hen geloof in eigen kunnen geven. Deze handreiking helpt om met elkaar het taboe over geldzorgen te doorbreken en studenten op dit gebied te helpen en te onderwijzen”, aldus Arlène Denissen.
“Geldzorgen brengt vaak stress met zich mee en als je geen sociaal vangnet hebt, kan dit zelfs leiden tot studieachterstand of uitval. De crux is om als school en hulpinstanties op tijd signalen op te pikken en hierdoor problemen voor te zijn. Daarbij hebben mbo-professionals een belangrijke rol”, benadrukt De Vries.
‘Hoor ons, zie ons’
Studenten Inayah en Mia komen uit een gezin met armoede en geldzorgen. Ze vertelden de aanwezigen dat ze vooral bang waren voor de gevolgen voor hun moeder als hun school achter de financiële problemen zou komen. En als ze eindelijk hulp durfden te zoeken, ze zich niet echt gehoord of gezien voelden. “Het zou fijn zijn geweest als de docent me had gevraagd waarom ik nog geen boeken had in plaats van boos worden.”, vertelde Inayah die ook een voorwoord voor de handreiking schreef.
Het kan iedereen overkomen
Geldzorgen kunnen iedereen overkomen, ook studenten bij wie je het op het eerste gezicht niet verwacht. Vaak ontstaan geldzorgen doordat studenten opgroeien in een gezin waar sprake is van armoede, of als studenten zelf verantwoordelijk zijn voor kinderen. Op bepaalde momenten in het leven is de kans op geldzorgen zelfs groter, bijvoorbeeld als studenten 18 worden en vanaf dat moment financieel zelfstandig worden geacht. Uit schaamte wachten jongeren gemiddeld vier tot vijf jaar voordat ze hulp zoeken, waardoor de schulden hoog kunnen oplopen en zij lang onzichtbaar blijven.
Signaleren, ondersteunen en stimuleren
Om de toekomstkansen van studenten die met geldzorgen en armoedeproblematiek kampen te vergroten, is het van belang dat mbo-professionals hier goed mee kunnen omgaan. De handreiking biedt een denk- en werkkader voor een passende en haalbare rol voor deze professionals in het omgaan met studenten met (dreigende) geldzorgen. Het staat vol met praktische tips en werkwijzen die docenten, studieloopbaanbegeleiders, studentcoaches in hun dagelijkse contact met studenten kunnen gebruiken. Vertrouwen en compassie zijn hierbij sleutelwoorden en voorwaarden om jongeren te helpen bij (het voorkomen van) financiële problemen. De handreiking legt de nadruk op signaleren, ondersteunen en stimuleren. Vroegtijdig signaleren en bespreekbaar maken van geldzorgen is van belang om te voorkomen dat problemen oplopen, maar is niet eenvoudig omdat studenten hun geldzorgen uit schaamte vaak verbergen.
Input studenten Albeda en Zadkine
Albeda en Zadkine lopen voorop met hun aanpak van armoedebestrijding. Bij Albeda kunnen jongeren terecht bij studentcoaches (speciaal opgeleide studenten) met hun vragen en problemen. Er zijn gratis menstruatieproducten en er wordt dagelijks fruit en soep uitgedeeld. Ook op alle locaties van het Zadkine Startcollege zijn menstruatie producten beschikbaar. Er wordt gewerkt aan het uitbreiden van de distributie van deze producten Zadkine breed. Tevens is het voor de studenten op een aantal locaties van het Startcollege ook mogelijk om een gratis maaltijd en/of fruit op te halen. Op beide ROC’s zijn studenten nauw betrokken bij het ontwikkelen van dit soort initiatieven.
Bij de totstandkoming van de handreiking is intensief samengewerkt met studenten van Albeda en Zadkine. De studenten waren openhartig over hun geldzorgen en de impact op hun leven en gaven aan hoe zij geholpen en bejegend zouden willen worden.
De handreiking is ontwikkeld door lector Mariëtte Lusse en onderzoeker Loïs Schenk van Hogeschool Rotterdam, met medewerking van Judith van Diest (teamleider expertisegebieden Trajectbureau Albeda), Mia Wilsterman (armoedefunctionaris Zadkine) en Liesbeth van der Ree (Zadkine). Professionals en experts uit het land hebben hun kennis hieraan toegevoegd.
Het handboek ‘Omgaan met geldzorgen van mbo-studenten’ wordt na de overhandiging in Rotterdam ook nog eens landelijk gepresenteerd.